Lễ hội đền thờ Hoàng Tá Thốn, Diễn Vạn

Lễ hội được tổ chức thường kỳ hàng năm vào Rằm tháng 3 âm lịch. Những năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu thì có thêm lễ tống long chu. Lễ do con cháu họ Hoàng phối hợp với chính quyền và nhân dân địa phương cùng tổ chức.    

Khoảng đầu tháng ba âm lịch, công tác chuẩn bị đã được lên kế hoạch chu đáo, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu thì ngoài việc làm vệ sinh trong ngoài khu vực đền thờ, dựng rạp, treo cờ, đèn lồng, sửa sang bến sông, các thợ làm hàng mã còn khẩn trương cắt dán long chu (thuyền rồng) từ ngày 13/3 âm lịch. 

Long chu được làm rất công phu, giống như một chiếc thuyền rồng thật, dài khoảng 3m, rộng 1,3m, bộ khung đan bằng tre, nứa, mặt ngoài dán giấy màu để trang trí. Hai bên mạn thuyền là hình nộm phu trạo (người chèo thuyền), đang chèo thuyền, mỗi bên 5 người. Phía cuối đuôi thuyền có một hình nộm phu lái (người lái thuyền) và nhiều hình nộm, hiện vật khác.

 Phần lễ được tổ chức trang trọng tại đền thờ Hoàng Tá Thốn, gồm các phần chính là Yết cáo, Đại tế. Buổi tối cùng ngày Đại tế, làm lễ tống long chu (đối với các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu). Đây là một nghi thức đặc biệt, với nhiều bước mang tính tâm linh. Khi đốt long chu, những người đến xem hội sẽ nhanh tay “cướp” những vật không bị cháy hoặc chưa kịp cháy trên long chu với quan niệm là lấy khước, cầu may mắn. Đây là nét văn hóa đặc sắc của cư dân vùng biển Diễn Vạn.

Nguyên xưa, phần hội được tổ chức rất sôi nổi với nhiều trò chơi dân gian độc đáo, nhất là chèo bơi. Tuy nhiên, hiện nay, phần hội vẫn chưa được khôi phục./.