Ca trù Kẻ Lứ

Theo sử sách, từ thế kỷ XVI, XVII, Nghệ An có 4 giáo phường ca trù đại hàng cùng hàng trăm giáo phường ca trù tiểu hàng. Trong số đó, giáo phường ca trù đại hàng Kẻ Lứ nay là xã Diễn Yên được cho là nổi tiếng và lâu đời, có một thời vàng son, rực rỡ nhất ở xứ Nghệ.

Giáo phường ca trù Kẻ Lứ vốn có ảnh hưởng cả một vùng rộng lớn thuộc phủ Diễn Châu cũ (cả huyện Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu). Tổ sư ca trù Kẻ Lứ là cụ Trần Đức Chính, huý Mập, người lập nên giáo phường ca trù Tư Chính nổi tiếng đất Thăng Long, từng được vời vào đàn hát trong phủ Chúa Trịnh. 

Quá trình tồn tại hàng trăm năm đã khiến ca trù thấm sâu vào từng thớ thịt, vào tâm hồn của mỗi người dân Diễn Yên nên dù hiện nay, có rất nhiều loại hình âm nhạc đương đại thì thưởng thức ca trù tại đình làng vẫn luôn là ưu tiên số một của họ. Trong ngày hội đại đoàn kết dân tộc, hàng trăm người yêu ca trù lại đến Đình để được nghe những nghệ nhân của làng biểu diễn.

Với tâm huyết giữ lại hồn cốt văn hóa của cha ông, những năm qua, chính quyền Diễn Yên cũng như các nghệ nhân cao tuổi đã phục hồi các lễ hội truyền thống, tạo không gian diễn xướng nên giáo phường Kẻ Lứ vẫn phát triển mạnh mẽ. Cả câu lạc bộ có tới 3 người chơi đàn đáy và 10 đào nương thanh sắc.  Để tiếp tục phát huy nghệ thuật ca trù, địa phương tiếp tục đưa chương trình nghệ thuật này vào các buổi giao lưu nghệ thuật quần chúng ở Diễn Yên để thế hệ trẻ tiếp thu, hàng năm tổ chức từ 5-6 cuộc hát ca trù phục vụ bà con nhân dân, tạo không gia để câu lạc bộ tập luyện và biểu diễn.

Ca trù trở thành niềm tự hào, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa người dân trên cái nôi ca trù Kẻ Lứ nói riêng và người Diễn Châu nói chung./.